Veraset ilamı başka bir ismi ile mirasçılık belgesi; miras bırakan kişinin ölümünden sonra çıkartılan ve kimlerin mirasçı olduğu ve mirasçıların miras paylarının hangi oranda olduğu konusunu gösteren resmi bir belge olmaktadır. Medeni Kanunu’nun 598. Maddesinde düzenlenmiş olan mirasçılık belgesi (veraset ilamı); veraset senedi veya veraset belgesi isimleriyle de bilinmektedir.

Mirasçılık belgesi ya da diğer adıyla veraset ilamı; miras bırakan kişinin ölümünün ardından yapılması gereken işlerden biri olmaktadır. Mirasçılık belgesi, miras hakkının oluşması için belirleyici olmasa bile bildirici bir özelliğe sahip olmaktadır. Miras hukukumuza göre mirasçıların miras haklarının doğabilmesi için ayrıca bir işlem yapmalarına gerek duyulmamaktadır. Ancak kimin mirasçı olduğu ve miras paylarının ne kadar olduğu konusunun açığa çıkarılması gerekmektedir.

Mirasçılık belgesi, yetkili mercilerce mirasçılara verilen ve miras hakkına sahip olan kişilerin mirasçılık sıfatını gösteren belge olmaktadır. Sulh hukuk mahkemeleri ya da noter tarafından da verilebilen mirasçılık belgesinde kimlerin mirasçı olduğu ve mirasçıların paylarının ne kadar olduğu bilgileri yer almaktadır.

Türk Medeni Kanunu’nun ‘Mirasçılık Belgesi’ Başlıklı 598. Maddesinde: "Başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir. Mirasçı atamaya veya vasiyete ilişkin ölüme bağlı tasarrufa mirasçılar veya başka vasiyet alacaklıları tarafından kendilerine bildirilmesinden başlayarak bir ay içinde itiraz edilmedikçe, lehine tasarrufta bulunulan kimseye, sulh mahkemesince atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısı olduğunu gösteren bir belge verilir. Mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir. Ölüme bağlı tasarrufun iptaline ilişkin dava hakkı saklıdır."  ifadesi ile yer almaktadır.

Mirasçılık belgesi Türk Medeni Kanunu’nda 598/1 hükmü uyarınca Sulh Hukuk Mahkemeleri veya noterlerden alınabilmektedir. Miras hakkına sahip olduğunu düşünen her kişi mirasçılık belgesi verilmesi için bir noter veya Sulh Hukuk Mahkemelerine başvuruda bulunmaktadır. Noter; mirasçılık belgesi için yapılan başvurular sonrasında sistem üzerinden gerekli incelemeleri yaparak, miras bırakanı ve mirasçılarını tespit etmesi ile mirasçılık belgesi (veraset ilamı) vermektedir. Daha fazla tercih edilen bir yol; mahkemeye yapılan başvurulara oranla daha pratik bir yol olmaktadır.

Veraset ilamını talep edilirken mirasçıların belirli belgeleri hazırlamaları gerekmektedir:

1. Nüfus Kayıt Örneği
2. Ölüm Belgesi
3. Mirasçıların veraset ilamının alınmasını talep ettikleri dilekçe

Bu belgelerin sağlanması ile mirasçılar Mirasçılık belgesi yani veraset ilamının alınmasını sağlayabilmektedirler.

Mirasçılık belgesi ile bankadan para çekmek için bütün mirasçılar birlikte hareket etmek suretiyle mirasın geçmesi ile birlikte murisin bankadaki parasını çekebilmektedirler. Ancak paranın bankadan çekilebilmesi için bazı şartlar aranmaktadır:

Mirasçıların mirasçılık belgesi (veraset ilamı) alabilmek için Sulh Hukuk Mahkemeleri ya da notere giderek başvuruda bulunmaları gerekmektedir.

Veraset ilamının alınmasının ardından paranın çekilmesi için ilgili bankaya gidilmesi gerekmektedir. Mirasçıların bankadan “veraset ilişiği yoktur” ibaresinin bulunduğu yazıyı almaları istenmektedir. Bankadan yazıyı aldıktan sonra vergi dairesine gidip işlemlere devam edilmektedir. Ayrıca veraset ve intikal vergi beyannamesi doldurularak vergisinin hesaplanıp yatırılması gerekir. Böylelikle mirasçılar banka şubesine giderek veraset ilişiği yoktur yazısını aldıktan sonra ve mirasçılık belgesi ile birlikte murisin bankadaki parasını belirlenen payları oranında çekebilmektedirler.

Miras bırakan kişinin ölümünden sonra bıraktığı malvarlığının pay edilebilmesi için mirasçılık belgesi, diğer adıyla veraset ilamı alınmalıdır. Mirasçılık belgesinde bazı mirasçıların yer almaması halinde mirasçılık belgesinin iptali ve yeni oluşacak duruma göre mirasçılık belgesinin verilmesi için Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açılması gerekmektedir. Veraset ilamında (mirasçılık belgesi) mirasçı kalan mirastan haberdar değil ise veraset ilamını almazsa, mirası kabul etmiş sayılmış olmaktadır.

Türk Medeni Kanunu’nun 598. maddesince mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilmektedir. Mirasçılık belgesinin gerçek olmaması durumu ile ilgili düşünen mirasçılar asliye hukuk mahkemesinde veraset belgesinin iptaline ilişkin dava açabilmektedirler. Herhangi bir neden ile mirası reddetmek isteyen mirasçıların belirlenen süreyi (3 ay) kaçırmaması gerekmektedir. Ayrıca bu süre içerisinde kalan miras ile ilgili hiçbir işlemde bulunmamaları gerekmektedir. Veraset ilamı alma buna dâhil olmamaktadır. Mirasın gerçek reddi ise Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yapılmaktadır. Mirasçılık belgesi alınması çekişmesiz bir süreç iken, mirasçılık belgesinin iptali istemi ise çekişmeli bir yargı sürecini kapsamaktadır. Yani mirasçılık belgesinin iptalinin istendiği bir dava dilekçesinde; diğer mirasçı olan kişilere husumet yöneltilmesi gerekmektedir.

Mirasçıların murisin ölümünü öğrenmeleri akabinde ilk yapmaları gereken iş veraset ilamını almaları olmaktadır. Ancak veraset ilamının alınmasıyla birlikte hak edilen miras mirasçı olan kişilere geçmemektedir. Bunun için gerekli işlemlerin de gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Öncelikle mirasçıların kendi aralarında anlaşmaya varmak üzerine görüşme yapmaları gerekir. Mirasçılar kendi aralarında anlaşma sağlarlar ise veraset ilamındaki payları oranında paylaşımın gerçekleştirilmesi için gerekli vergileri yatırdıktan sonra intikali sağlayabilmektedirler. Bunun yanı sıra mirasçılar kendi aralarında anlaşmaya varamıyorlar ise ya da veraset ilamında yer alan paylaşımdan farklı bir paylaşım istiyorlar ise, mutlaka miras taksim sözleşmesi düzenlemeleri ya da miras paylaşımına ilişkin olarak miras taksimi davası ya da ortaklığın giderilmesi davası gibi davaları açmaları gerekmektedir. Bu süreçlerin daha fazla uzamaması ve bir an evvel sonuca bağlanması açısından da bu ve benzeri hukuki süreçlerin profesyonel bir şekilde yürütülmesi uzman bir avukat eşliğinde gerçekleştirilmelidir.

Mirasçılık belgesi  (veraset ilamı) ve diğer hukuki konular ile ilgili olarak avukatlık hizmetlerimiz hakkında bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.