Boşanma sürecinin uzunluğu, birçok değişkene bağlı olarakfarklılık gösterebilmektedir. İlk olarak, davanın anlaşmalı veya çekişmeli birboşanma davası olması, yargılamanın süresini belirleyen ana faktörlerdenbiridir. Çekişmeli davalar, genellikle anlaşmalı boşanma davalarından daha uzunsürmektedir. Boşanma nedeni de sürecin uzunluğunu etkileyebilecek bir diğerfaktördür.
Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Boşanma süreci, taraflar ve varsa çocuklar için de oldukçazorlayıcı olabilmektedir. Bu nedenle, genellikle sürecin mümkün olduğunca hızlısonuçlandırılması arzu edilir. Ancak, yargılama sürecinin süresi, bir aydan birbuçuk yıla kadar değişebilmektedir.
Dava sürecinin uzunluğu, tarafların sunacağı delillerinkuvvetine, mahkemelerin iş yoğunluğuna ve yargıcın değişip değişmediğine gibiçeşitli faktörlere de bağlıdır. Bu yüzden, boşanma davasının ne kadar süreceğikonusunda kesin bir tahmin yapabilmek oldukça zordur.
Boşanma Davası Süresini Etkileyen Hususlar
Davanın Konsensüel veya Litigatif Niteliği:
Konsensüel (Anlaşmalı) boşanma, tarafların evliliğinsürdürülemeyeceği hususunda mutabakata vararak başlattığı hukuki süreçtir.Tarafların sunduğu anlaşma protokolü nedeniyle, bu tür davalarda yargı sürecigenellikle daha hızlı ilerler.
Litigatif (Çekişmeli) boşanma, tarafların birçok konudaanlaşamaması ve bu nedenle yargıya başvurduğu süreçtir. Malların bölüşülmesi,tazminat talepleri, nafaka ve velayet gibi unsurlar da çekişmeli konularıoluşturur. Bu durum, sürecin uzamasına neden olabilir.
Yargısal İşleyiş ve Prosedürler:
Çekişmeli boşanmalarda, davanın karmaşıklığı ve yargısalsüreç, dava süresini uzatmaktadır. Taraflar, birbirlerinin kusurunu ispatlamakamacıyla çeşitli deliller ve tanıklar sunmaktadır. Bu süreç, davanınkarmaşıklığını ve süresini artırır.
Adli Tatil Dönemi:
Yasal olarak belirlenen adli tatil süresince, yargıfaaliyetleri büyük oranda durur. Ancak, bazı özel ve ivedi hukuki işlemler adlitatil sürecini etkilemez. Eğer dava süreci adli tatile denk gelirse, bu sürecintamamlanması için süreler uzatılabilir.
Mahkemelerin Çalışma Yükü:
Mahkemelerin iş yükü, özellikle büyük şehirlerde, boşanmadavası süresini olumsuz etkileyebilir. Aile Mahkemeleri'nin görev yelpazesigeniş olduğu için, bu da sürecin uzamasına yol açabilir.
Çekişilen Konuların Kompleksitesi:
Dava süresi, tarafların anlaşamadığı ve mahkemede çözümaradığı konuların sayısı ve karmaşıklığına da bağlıdır. Eğer çekişilen konularfazla ve karmaşıksa, bu durum yargılama süresinin uzamasına neden olacaktır.
Davanın ne kadar süreceğine dair net bir zaman dilimibelirlemek zor olsa da, yukarıda sıralanan faktörler dava sürecinietkileyebilecek ana unsurlardır. Dolayısıyla, tarafların bu süreci en etkin şekildeyönetebilmeleri için uzman hukuki danışmanlık alması önem arz eder.
Çekişmeli Boşanma Süreçlerinin Tetikleyicileri: Hangi Gerekçelerle Başvurulur?
Litigatif veya çekişmeli boşanma süreci, yasal olarakbelirlenmiş spesifik veya genel nedenlerle tetiklenebilir. Aşağıda, yargıyoluna başvurmayı meşrulaştıran temel faktörler sıralanmıştır:
Bu sebeplerle başvurulan litigatif boşanma süreçleri,dikkatli bir hukuki yönetim ve strateji gerektirir. Özellikle belirtmekte faydavar ki, her bir nedenin kanıtlanabilir olması, sürecin sonucunu direkt etkiler.Eşlerin, yasal ve somut delillerle iddialarını güçlendirmesi ve profesyonelhukuki danışmanlık alması bu bağlamda hayati önem taşır.
Boşanma Davası En Fazla Ne Kadar Sürer?
Davacının sunacağı başvuru dilekçesi ile başlatılan boşanmayargılaması, bir dizi prosedürel aşamayı takip etmektedir. İlk olarak,dilekçenin davalıya tebliği için tahminen 30 günlük bir süre öngörülüyor.Davalının yanıt süreci için 14 günlük bir zaman dilimi tanınmaktadır. Benzerşekilde, ikincil cevap dilekçeleri için de aynı zaman dilimleri uygulanır.Dolayısıyla, dilekçelerin tebliği ve yanıtları aşamasının toplamda yaklaşık 120gün sürdüğü söylenebilir.
Ön inceleme duruşmasının tarihi, dilekçe aşamasınıntamamlanmasının hemen akabinde taraflara bildirilir. Yargısal pratiğe göre, buön inceleme ilk duruşma ile eşzamanlı olarak gerçekleşebilmektedir. Ön incelemesonrası, esasen en zaman alıcı evre olan tahkikat aşamasına geçilir. Hâkim, busüreçte davanın merkezini oluşturan vakıaları derinlemesine incelemekte,delilleri değerlendirmekte, tanıkları dinlemekte ve ihtiyaç duyulduğundabilirkişi ve pedagog raporlarına başvurmaktadır. Karar aşamasına gelindiğindeise, hâkim nihai hükmü verecek ve bu hüküm, taraflara tebliğ edilecektir.Sonraki istinaf süreci dahil olmak üzere, bir çekişmeli boşanma davasının nihaikarara bağlanması yaklaşık olarak 3 yıla kadar sürebilmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Yargılamalarının Celse Sayısı
Çekişmeli boşanma süreçleri, tarafların anlaşamadığı veyargısal müdahale gerektiren çok sayıda faktöre bağlı olarak değişkenlikgösterir. Ortalama olarak, bu tür davalarda 5-6 celse süreyle yargılamalartamamlanmaktadır.
Bu hukuki çerçeve ışığında, tarafların anlaşmalı ya daçekişmeli boşanma yargılamalarına dair süreç ve süreleri öncedendeğerlendirmesi, stratejik planlamalarını bu yönde yapmaları adına önemlidir.
Boşanma Yargılamalarının Görevli Mahkemesi
Türk Medeni Kanunu'nun 184. maddesi ve ilgili yargılamausulü hükümleri uyarınca, boşanma davaları Aile Mahkemeleri'nin görev alanınagirmektedir. Aile Mahkemeleri, evlilik birliğinin sonlandırılması, mal rejimi,nafaka, velayet ve diğer aile hukuku meselelerine bakmaktadır.
Anlaşmalı Boşanma Yargılamaları için Yetki
Anlaşmalı boşanma yargılamalarında, tarafların yerleşim yerihususu esnektir. Her iki taraf da diledikleri bir Aile Mahkemesi'nde anlaşmalıboşanma başvurusu yapabilirler. Örneğin; eşler İstanbul-Bakırköy'de ikametetmekte olsalar dahi, İstanbul Anadolu adliyesindeki herhangi bir AileMahkemesi'ne müracaat edebilirler.
Çekişmeli Boşanma Yargılamaları için Yetki ve Görevli Mahkeme
Çekişmeli boşanma yargılamalarında yetki konusu daha katınormlara tabidir. Görevli ve yetkili mahkeme, aşağıdaki kriterler çerçevesindebelirlenir:
- Davalı eşin yerleşim yeri, çekişmeli boşanma davasının açılacağı Aile Mahkemesi'ni belirleyebilir.
- Alternatif olarak, davacı eşin yerleşim yerindeki Aile Mahkemesi de yetkili olabilir.
- Eğer taraflar, son altı ay içerisinde farklı bir lokasyonda ikamet etmişlerse, bu yeni yerleşim yerindeki Aile Mahkemesi yetkili olacaktır.
Bu yargısal mekanizmalar ışığında, boşanma sürecine girentarafların, görevli ve yetkili mahkeme konusunu titizlikle ele alması, davasürecini büyük ölçüde etkileyecektir.
